Beleefd zijn ten koste van alles?

Beleefd zijn

Als je iets niet wilt moet je 'nee' zeggen. "Stop. Hou op. Ik wil het niet." is een uitspraak die veel kinderen op school leren om hun grens mee aan te geven. Dat werkt best goed (los van de kinderen die hier in doorslaan en bij alles gillen “STOP HOU OP!!” maar dat terzijde). Een stukje assertiviteit  helpt een kind voor zichzelf op te komen en geeft het meer zelfvertrouwen.

Wanneer beleefd gevaarlijk wordt

Toch vinden heel veel mensen het moeilijk om ‘nee’ te zeggen. Zeker vrouwen en meisjes hebben snel het gevoel dat het onbeleefd of onaardig is. Voor jezelf opkomen wordt geassocieerd met brutaliteit of arrogantie. Eigenschappen die als ‘onvrouwelijk’ worden gezien. Er zijn helaas genoeg voorbeelden van vrouwen die, uit angst om onbeleefd te zijn, zijn aangerand of verkracht zonder daar fel tegenin te gaan. Later schamen ze zich vaak over het feit dat ze geen ‘nee’ hadden gezegd. Alsof ze daarmee toestemming gaven.

Duidelijke boodschap

Om grenzen te herkennen en te respecteren, moet een kind ook leren om op de juiste manier grenzen aan te geven.

Allereerst is het belangrijk dat het kind weet dat iedereen het recht heeft om iets te weigeren. Leg uit waarom het goed is om af en toe ‘nee’ te zeggen en dat ‘nee’ niet per se een afwijzing is maar een manier om duidelijk aan te geven wat je wel en niet wilt.
Vervolgens bekijk je HOE je dit het beste kunt doen. “Ik wil dit niet” of “Ik wil dat je stopt” zijn hele goede manieren om op vriendelijke maar duidelijke wijze aan te geven dat iemand op het punt staat een grens over te gaan. Dergelijke zinnen kunnen ouders gebruiken, maar kinderen ook. Verder is het belangrijk dat de fysieke boodschap aansluit bij de verbale. Leer je kind oogcontact te maken tijdens aangeven van een grens en welk stemgeluid (duidelijk hoorbaar zonder te schreeuwen) hierbij past.

Over de grens

Lastig is het als een ander die grens niet accepteert. Wat dan? Een kind dat de grens van een volwassene overschrijdt krijgt straf, maar wat kan een kind doen naar een ander kind of een volwassene? Schoppen en slaan is geen acceptabele manier en heel hard gillen ook niet. Je kunt je kind wel leren om een fysieke blokkade op te gooien door de armen voor zich uit te trekken. Door duidelijk “Stop!” te zeggen. Werkt dit niet dan is weggaan en hulp zoeken de beste optie.

Weerbaar maakt gelukkig

Beleefdheid is goed. Het is een manier om respect te tonen en bijna iedereen wil graag aardig gevonden worden. Beleefdheid hoeft echter niet ten koste te gaan van alles en iemand die jouw grenzen niet respecteert, is zelf ook niet echt aardig. Voor jezelf opkomen is dus prima! Een belangrijke les want kinderen die weerbaar zijn, zijn doorgaans gelukkiger, zelfstandiger en succesvoller.